Taybet / Geo-strategic
Îro 36 sal derbas bû ji mirina hunermendê mezin û hêja ya kurd, Muhammed Şîxo, kesekê ku di navrê muzîka modern a kurdî de destnîşan e. Ew ne tenê stranbêj an jî tanburvan bû, belkî ew bû dengê xwepêşvebirinê, dengê şerma xwe ya hunerî û xwînê dilê gelê xwe.
Jiyana Muhammed Şîxo: Hunermendê Gelê Xwe
Muhammed Şîxo di sala 1948’an de li gundê Xecokê (Qamişlo, Rojava) hatiye dinyayê. Ji zarîyê xwe re ev dilsoziya muzîkê û stranê di nav dilê wî de hebû, û bi lez dîsa fermanê bûzûqê digirt. Bi qasî zarok bû, bûzûq bû hevalê hevalê wî ya ne jî xwepêşvebirinê.
Di ciwanîya xwe de, Şîxo çû Başûrê Kurdistanê, ku li wir bi hunermend û nivîskarên mezintir çêbû. Paşê, çû Libnanê, ku li wir di nav çalakiyên hunerî de beşdarî dikir. Her çiqas ku çû û hat, di dawiya da vegeriya Qamişlo, ku gelê xwe bêtir nêzîk bibe.
Muhammed Şîxo… Dengê Hevî û Nasnameyê
Stranên Muhammed Şîxo li ser evîna welatê xwe, azadiyê, jiyana girtî, îtiraz û nasnameyê binav bûn. Stranên wî bikaranînin gelek caran li ser bêhna azadiyê, li ser birîna dîrokê û dilgiranîya gelê xwe. Hevoka wî di stranan de bi çi rengî ve dibe, hûn dikarin bibînin di stranan wî de hem dardirêjî hebû, hem jî hez û govend.
Bişkên stranên wî yên herî naskirî:
"Evîna Kurd" (Evîna Gelê Kurd)
"Ay Le Gule" (Ay lê Gulê)
"Dîsa Jiyan" (Jiyana Nû)
Wî ne tenê stranên xwe digot, belkî jî bû nivîskar, kompozîtûr û hevseng. Bûzûq û dengê wî bûn hêrs û hêviya gelê xwe.
Kar û Tesîrên Wî Li Ser Çand û Mirovên Kurd
Di çanda hunerî ya kurdî de, Muhammed Şîxo bû yek ji serfiraztirîn hunermendan. Stranên wî bûn ne tenê beşek ji hunerê, belkî bûn zêdetir: Dengê çanda gelê Kurd bûn!
Evîna hunermend û zaravê kurdî ya wî tesîrê mezin kir li hunermendan nû. Heta îro, hunermendên ciwan stranên wî digirin, di nav çarçoveya nû de wan dibêjin.
Mirina Wî û Xatîra Wî ya Herdemî
Di 9ê Adar 1989'an de, Muhammed Şîxo bi awayekî ne zanîyar mir. Mirina wî tesîrê mezin lê kir ser huner û çanda Kurdî.
Bi her salekê, heval û hejarên wî bîranîna wî dikin, stranên wî digirin, û dîsa jiyana hunerî ya wî di dilan de tê nûvekirin.
Bêguman, go ez bibêjim: Ji bo Muhammed Şîxo, mirin tune ye—Ew di dil û stranê xwe de jî dîsa zindî ye!
