Nûçe û analîz: Tîma Lêkolînên Jeostratejîk
Di şerên çalak de, bêsînor teqîn û şer ne serendî ne. Pirr caran, ev bûyer dikarin beşek ji stratejiya siyasî an jî leşkerî be, ku armanca taybetî hêye. Teqînekê ya li Minbicê, di rewşa herêman de, ku gelek hêz dişewitin xwe bidest bînin, pêwîst e ku werin lêkolîn û fehmkirin ka kî fêde dike?
Rewşa Siyasî û Ewlekarî
Minbic di bakurê Sûriyê de cihê strategîkê girîng dike, ji ber ku di navbera herêmên kontrolkirî ya Tirkiyê, erdê ku li ser hîza Demokratîk a Sûriyê (HSD) ye û dewletê Sûriyê de ye. Ji ber vê rewşê, Tirkiyê û lêşkerên xwe ya mercî gelek caran hate destnîşan kirin ku ew herêm bidest bînin û ew be tarî bikînin.
Kî fêde dike?
1- Tirkiyê û lêşkerên mercî yên wê
Tirkiyê û lêşkerên tirkman ên ku bi Tirkiyê re dixebitin fêdekarên sereke ne, ji ber çend sedemên girîng:
Sererastkirina teqsîmê navbera gelên kurd û ereb: Tirkiyê dixwaze di herêmê de nîjadperestî û tevliheviyê bikar bîne, da ku ew gelan bi hev re nedimînin û ew xwedan bikî.
Ragihandina gihiştina giştî li dijî HSD: Teqîn dikare beşek ji propagandayê be, da ku HSD wekî hêzeke bêkar an jî bêkarî bibînin. Tirkiyê dikare bi vê rewşê bizanin ku rewşa ewlekariyê li ser HSD xweş nîne, an jî ew sernav be teqînekê bidomîne.
Şikandina dikirina bêhêvîyê li ser dagirkeriya Tirkiyê: Tirkiyê di rojên dawî de gelek xeternakî li ser gelên sivîl anîye, bi taybetî di Kobanê de ku ew bi tirsîna fosforê sivîlan şikand. Teqînekê mezin dikare alîkê bibî ku ev şer diyar nebî û agahiyên çalak li ser encamên dagirkeriyê bidomîne.
Afirandina sedemeke nû ji bo dagirkeriya nû ya Tirkiyê: Tirkiyê her gav dixwaze armancên nû bidomîne da ku herêman dagir bikî. Teqînekê dikare rê bidê ku Tirkiyê di herêman de zêdetir lêşker bidê an jî hêza mercî yên xwe bidî berdewamî.
Kî dî tê fêde kirin?
Heke ku Tirkiyê fêdekarê sereke be, hêzên din jî dikarin biçûk û mezin bidê fêde bînin:
1. Dewletê Sûriyê: Her çi jî, ku Dîməşq û Tirkiyê hevdujî ne, lê dewletê Sûriyê dikare di rewşa tarî de fêde bîne da ku dijminên xwe bibêxîne ber bi hatina bijartinê bidest bînin.
2. Têkçûna DAÎŞ an jî komkujiya wê: Teqînek dikare bidê ku DAÎŞ dubare bibî nîşan da ku ew hînan hene û bi vê şikandina rewşa ewlekariyê, xwe dubare girîng bikî.
Encamên Guhertinê
1. Zêdekirina tevliheviyê li Minbicê, ku dikare bidê ku şer û şikandin bidomîne.
2. Giranîna sedeman ji bo dagirkeriya Tirkiyê, be taybetî bi ku ew lêpirsîna ewlekariyê bidê teqînekê.
3. Zêdetir xiwitîna siyasî û mirovahî navbera gelên kurd û ereb, ku dikare bidê ku di rewşa herêman de tevlîbûnê be pirr dijwar.
Encama dawî
Teqînekê ya li Minbicê çalakiyeke serendî ne, lê ev dikare bidê ku hêzên Tirkiyê di vê xurba de bidomînin dagirkeriya xwe. Wê fêde bidê ku rewşa ewlekariyê şikandinê û ew gel bidomînin bi hev nedimînin. Pirsgirêka sereke ev e: Kî dikare vê stratejiya dagirkeriyê biqedîne û ber bi dagirkeriya Tirkiyê bidomîne?
